Pomak
direniş ordusu tarafından "Rodop Mukavemet Hükümeti'nin"
kurulması; Ahmet Timirski başkanlığında kurulan hükümetin 4
milyonluk bir nüfusa hükmetmesi, 250.000 kişilik bir askeri kuvvet
düzenli bir ordu oluşturması; verdikleri mücadele ile Ayastefanos
Antlaşmasının Berlin Antlaşmasına dönüşmesine etkili
olmalarının intikamını almak ve böyle bir Pomak direnişine
yeniden meydan vermemek için Bulgaristanın ; Pomakları sivil
siyaset ile eritme yöntemine gitmesine yöneltmiştir . Komşu
devletler ,
Yunanistan,Osmanlı , Makedonya ile gizli yada siyasi
andlaşmalar yapmasına neden Pomakları bir tehdit olarak
görmesinden ve korkmasından kaynaklanmaktadır. Haziran 1878 Rodop
Pomak direnişinin Lofça, Servi, Plevne, Tırnova ile Batı
Trakya'ya yayılması Pomak ordusunun savaşçı yapısı ve Osmanlı
sınırlarını tehdit etmesi. Osmanlı içinde bir tehdit
oluşturmaya başlamış ve Osmanlının Berlin Antlaşmasına giden
yolu açmıştır.
Osmanlı-Bulgar;
Hükümetleri arasında yapılan
5 Nisan 1886 Sureti Tesviye Antlaşmasının
,Balkanlardaki siyasi Rolü
nedir. ?
Bulgaristan Prensliğinin kurulması; böylece Osmanlınında işine gelmiş ve rus tehtidini oyalamak, bir anlamda taktik olarak zaman
kazanmak olmuştur.. Bu durumda Osmanlının siyasi yapısına, o günkü koşullara uygun bir politika Yürütmüş Pomak ordusunun istediği , silah ,cephane , sıhhi yardım ve lojitik desteği reddetmiş , göndermemiştir.
5 Nisan 1886 Sureti Tesviye Antlaşması, Osmanlı-Bulgar; Hükümetleri arasında yapılmış Osmanlı ve bulgar Kuvvetlerinin birlikte hareket ederek Pomak direniş ordusunun dağıtılmasına ve yok edilmesine karar verilen bir anlaşma olmuştur. Bu anlaşma şartlarına göre : Pomak Devleti ve Pomak direniş Ordusunun dağıtılması Doğu Rumeli Vilayeti'nin Bulgaristan'a verilmesi Arda nehri kuzeyinde Rodop ve Kırcali bölgelerinde 300 köyün Pomak direniş ordusununun elinden alınarak Osmanlı topraklarına katılması; amaçları gerçekleştirilmiştir.
1912-191 3 Balkan Savaşı·Bulgaristan, Yunanistan, Sırbistan ve Karadağ'ın genişleme amacıyla; Osmanlı devletinin Avrupa'daki topraklarına, Ekim 1912'de saldırmaya başlaması. 40 günde Makedonya ve Arnavutluk'un, 23 günde Edirne hariç Doğu Trakya'nın, 11 günde de Batı Trakya'nın elden çıkması Yanlış bir Politika izleyen osmanlının Bulgaristan ile bir olup Pomak devletinı ve Pomak ordusunu yoke tmesi Balkanlarda Güçlü bir Tampon dindaş ordusu olmamasına yol açmış ve osmanlı için bu da sonun başlangıcı olmuştur. Osmanlı Pomakları Bulgarlar ile bir olup yok etmesinin , dağıtmasının çok pahalıya patlıyacağını , Rusları oyalamak için kendi dindaşlarını bitirmesinin bedelini çok ağır ödeyeceklerini anlamış büyük bir hata , çok yanlış bir politika uyguladıklarının farkına varmış ve sınırlarını Pomak göçmenlere kısmen açmıştır. Zaten 18 Ekim 1912 Bulgaristan'ın
Osmanlı Devletine savaş ilanı gerçekleşmiştir . Bulgaristan'ın Batı Trakya'ya saldırısı ile işgal başlamıştır. Osmanlı ile bir anlaşma yapan Bulgarlar Pomak ordusunu ve Pomak devletini dağıtarak en büyük tehditi ortadan kaldırmış Osmanlı Topraklarına karşı şiddetli bir savaşa başlamıştır bunun sonucu olarak ilk bilanço şöyledir. Ekim - Kasım 1912 Batı Trakya'nın Bulgarlar tarafından işgali: 21 Ekim Kırcaali'nin işgali. 27 Ekim Ferecik'in işgali. 29 Ekim Karaağac'ın işgali. 05 Kasım Drama ve Kavala'nın işgali. 06 Kasım Serez'in işgali. 19 Kasım Dedeağaç'ın işgali. 20 Kasım İskeçe'nin işgali. 21 Kasım Gümülcine'nin
işgali. 26 Kasım 1912 Batı Trakya'yı
savunmakla görevli Osmanlı Kırcaali Müfrezesi'nin Meriç Nehrini
geçerek Doğu Trakya'ya çekilmesi. 27 Kasım 1912 Kırcaali
Müfrezesi'nin Bulgarlara
teslim olması. Batı Trakya'da Türk ve
Osmanlı hakimiyetinin sona erişi. 30 Mayıs 1913 Londra
Antlaşması'nın imzalanması; Osmanlı devletinin Midye (Kıyıköy)
- Enez çizgisinin batısını Balkan devletlerine bırakması;
Edirne, Kırklareli'nin Bulgaristan'a verilmesi... Pomak
Devletinin ve Ordusunun Osmanlı + Bulgar işbirliği ile
bitirilmesinin sonuçları olarak Balkanlar siyasi coğrafyasından Pomakların silinmesi ve Osmanlının da gitmesi olarak değişmiştir.
500 yıllık bir Osmanlı hakimiyeti Pomaklar üzerindeki yanlış
bir siyasi karar yüzünden Türkler için ebediyen değişmiştir.
Bitmiştir ..
Kaynaklar ; İnternet sitelerinden alıntılar
ile derlenmiştir.
Elimden geldiğince, zaman buldukça POMAK ulusal azınlık kavramı ile Etnisite ve Kimlik bunalım paradigmasına ulusal Pomak ekseninide dikkate alarak Teorik katkılar sunmaya çalışaçağım.
Si Zdrav – SAYGILARIMLA. Neşet Doğan